PHOTOGRAPHY ΄d CINEMA CLUB OF KARDITSA
(LEFKK)

Dictionary of digital terminology

A/D converter	Αναλογικοψηφιακός μετατροπέας. Συνήθως είναι ένα ολοκληρωμένο κύκλωμα (chip) που μετατρέπει αναλογικο σήμα σε ψηφιακό. Υπάρχει στα scanner, ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές, κάρτες οθόνης κλπ.
Aliasing	Tο φαινόμενο με τα "δόντια" που παρατηρείται σε καμπύλες και ευθείες υπό γωνία λόγω διαφορών κοντράστ σε γειτονικά pixel.
Analog	Αναλογικό. Σήμα συνεχώς μεταβαλλόμενο, αντίθετα με το ψηφιακό που τελικά αναλύεται σε δυαδικές τιμές.
Banding	Ψευδοσολάρισμα. Φαινόμενο που παρατηρείται, όταν προσπαθούμε να αποδώσουμε τους τόνους με λιγότερο βάθος χρώματος από 24bit. Eίναι ορατό ως σκαλοπάτια στα ντεγκραντέ ή όχι συνεχής διαβάθμιση χρώματος.
Batch scan	Διαδικασία ομαδικού σκαναρίσματος χωρίς να χρειάζεται επανάληψη των ρυθμίσεων για λόγους οικονομίας χρόνου. Συνήθως ενσωματώνεται ως δυνατότητα ακριβών scanner.
Binary number	Δυαδικός αριθμός. Αριθμός που αποτελείται από μια ακολουθία ψηφίων 1 και 0. Κάθε επιπλέον ψηφίο (bit) διπλασιάζει τους πιθανούς συνδυασμούς. Για παράδειγμα: δύο bit παράγουν τους εξής συνδυασμούς: 00, 01, 10, 11. Τρία bit παράγουν τους συνδυασμούς 000, 001, 010, 011, 100, 101, 110, 111. Κάθε φυσικός αριθμός μπορεί να αναπαρασταθεί από τον αντίστοιχο δυαδικό. Επειδή το 1 και το 0 αντιστοιχούν στις καταστάσεις των ηλεκτρονικών κυκλωμάτων (ανοικτό - κλειστό) οι δυαδικοί αριθμοί είναι κατάλληλοι για να χρησιμοποιηθούν σε εφαρμογές σε επίπεδο γλώσσας μηχανής που "μιλάει" κατευθείαν στον υπολογιστή αποκλειστικά με δυαδικές ακολουθίες 0 και 1.
Bit	Aπό τα αρχικά των αγγλικών λέξεων binary digit. H μικρότερη μονάδα πληροφορίας στον υπολογιστή. Είναι είτε 1 είτε 0. Αντιπροσωπεύει δε τις δύο εναλλακτικές καταστάσεις των ηλεκτρικών κυκλωμάτων (ανοικτό - κλειστό).Τα προγράμματα των ηλεκτρονικών υπολογιστών είναι γραμμένα σε διάφορες γλώσσες υψηλού επιπέδου (C++, Gobol, Visual Basic, Delphi κλπ.) που στον πυρήνα τους ανάγονται γλώσσα μηχανής, υπάρχουν δε ειδικά “μεταφραστικά” προγράμματα (compilers) που αναλαμβάνουν τη μετατροπή ανάμεσα στη γλώσσα υψηλού επιπέδου και την γλώσσα μηχανής.
Bit depth	Ο αριθμός των bit που αντιπροσωπεύουν την τονική και χρωματική τιμή κάθε pixel.
Bitmap	Xαρτογραφικό αρχείο. Αρχείο εικόνας που περιγράφεται σημείο προς σημείο με μια συγκεκριμένη ακολουθία bits. Eίναι αντίθετο από τα διανυσματικά (vector) αρχεία εικόνας, τα οποία περιγράφονται μαθηματικά.
Blooming	Φαινόμενο παρασίτων στην ψηφιακή εικόνα που προκαλείται από διαρροή ρεύματος ανάμεσα στα στοιχεία CCD και οφείλεται σε μεγάλη υπερέκθεση. Αποτέλεσμα έχει την εμφάνιση “καμμένων” σημείων και ψευδοϊριδισμών στις περιοχές της εικόνας γύρω από ισχυρές φωτιστικές πηγές.
Byte	Δυαδικός αριθμός 8bit, από 0 ως 255 (28) .Χρησιμοποιείται για μέτρηση του μεγέθους των αρχείων. 1 Kilobyte περιέχει 1.024 bytes και ένα Megabyte 1.024 Kilobytes ή 1.048.576 bytes.
CCD	Aπό τα αρχικά των λέξεων Charged Couple Device. Φωτοευαίσθητα στοιχεία που μετατρέπουν σε ηλεκτρικό φορτίο to φως. Χρησιμοποιούνται στις ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές και τα scanner. Aκόμη βρίσκουν εφαρμογές στους αισθητήρες των autofocus reflex και στα camcorder.
CD ROM	Aπό τα αρχικά των λέξεων Compact Disk Read Only Memory. Περιφερειακό μέσο αποθήκευσης ψηφιακών δεδομένων παρόμοιο σε αρχιτεκτονική με το CD Audio που υπακούει στο πρότυπο της Κίτρινης Βίβλου (Yellow Book) όπως την τυποποίησαν αρχικά οι “μαμάδες” εταιρίες Philips και Sony. Μετά ήλθε το CD ROM Mode ΙΙ για συμπιεσμένα ηχητικά και οπτικά/ video στοιχεία και το CD ROM XA (Εκτεταμένης Αρχιτεκτονικής). Η μεγάλη χωρητικότητα του CD ROM (πάνω από 650 ΜΒ) το κάνει κατάλληλο για αποθήκευση ψηφιακών εικόνων.
CIE	"Commission Internationale d' Εclairage". Διεθνής οργανισμός που μελετά και επιβάλλει χρωματικά πρότυπα και συστήματα διαχείρισης χρώματος.
Clipping	Ψαλιδισμός. Η αποκοπή ορισμένων τόνων είτε πιο ανοικτών από ένα ορισμένο επίπεδο και επάνω που γίνονται μαύροι είτε από ένα επίπεδο και κάτω που υποβιβάζονται στο μαύρο. Προκαλεί απώλεια λεπτομέρειας. Μπορεί να συμβαίνει και σε ένα μόνο channel.
Color Management Systems	Συστήματα διαχείρισης χρώματος. Εργάζονται σε συνεργασία με το λειτουργικό (στα Mac) ή με εφαρμογές για σταθερά ομοιόμορφη απόδοση χρώματος καλιμπράροντας την οθόνη σε συνάρτηση με την έξοδο (έγχρωμος printer, εικονοθέτης ή άλλο). Tα χαρακτηριστικά (xρωματικά προφίλ) συναρτώνται πολύ συχνά με την πρότυπη κάρτα IT8.
Color model	Χρωματικό πρότυπο. Συχνά αποδίδεται και με τους όρους color space ή color mode, και υποδηλώνει τη μέθοδο απόδοσης των επιμέρους χρωμάτων. Στο RGB (προσθετικό μοντέλο) επιπλέον προσθήκη μονάδων αυξάνει φωτεινότητα. Στο αφαιρετικό CMYK συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, δηλ. όταν αυξάνουμε την συμμετοχή των χρωστικών, το αποτέλεσμα είναι πιο σκούρο, επειδή ακριβώς μεγαλώνει η ποσότητα του μελανιού.
Compression	Συμπίεση. Tεχνική, η οποία μειώνει το χώρο που καταλαμβάνουν τα δεδομένα στο σκληρό δίσκο ή σε άλλα αποθηκευτικά μέσα. Διακρίνουμε ανάμεσα στις μη απωλεστικές (non lossy) και τις απωλεστικές (lossy) μεθόδους συμπίεσης. Οι πρώτες ανακτούν ολόκληρο το πληροφοριακό περιεχόμενο μετά την αποσυμπίεση και είναι κατάλληλες για αρχεία προγραμμάτων, κείμενα, DTP κλπ. Οι απωλεστικές μέθοδοι εφαρμόζονται μόνο σε αρχεία εικόνων ή ήχων επιφέροντας μια υπαρκτή μεν αλλά όχι ενοχλητική υποβάθμιση της ποιότητας. Κλασσικά παραδείγματα είναι το zip, lkw, arj για την πρώτη κατηγορία και το jpg για την δεύτερη.
Contone	Σύντμηση του continuous tone. Eικόνα ή αρχείο συνεχούς τόνου δηλ. φωτογραφικό και όχι λιθογραφικό ραστεροποιημένο.
CPU	Κεντρικός μικροεπεξεργαστής. Aπό τα αρχικά των λέξεων Central Processing Unit. Το βασικό microchip στην καρδιά του υπολογιστή. Εκτελεί πράξεις και ενσωματώνει ορισμένη τεχνητή λογική. Διακρίνουμε τους RISC (reduced instruction set computer) και CISC (Complete Instruction Set Computer) επεξεργαστές ανάλογα με το σετ εντολών που χρησιμοποιούν και το είδος της αρχιτεκτονικής τους.
CΜΥΚ	Aπό τα αρχικά των λέξεων Cyan, magenta, yellow, black. Tα τρία χρώματα του αφαιρετικού συστήματος (κυανό, ματζέντα και κίτρινο) μαζί με το μαύρο. Η ανάμειξη των τριών θεωρητικά παρέχει το μαύρο, στην πράξη όμως χρειάζεται προσθήκη μαύρου για καλύτερο κοντράστ. Το σύστημα αυτό χρησιμοποιείται εκτός από τους έγχρωμους εκτυπωτές σκοτεινού θαλάμου και τα minilab στην λιθογραφική εκτύπωση και στην ψηφιακή έξοδο (εκτύπωση σε inkjet, εικονοθέτες κλπ.)
Dark current φαινόμενο	Παρασιτικά ηλεκτρικά φορτία που δημιουργούνται στους αισθητήρες CCD όταν δεν εκτίθεται σε φωτεινή ακτινοβολία, προκαλώντας θόρυβο υπό μορφή στιγμάτων στην εικόνα ή λάθος χρώμα σε σημεία.
DCS	Desktop color separation. Format ψηφιακής εικόνας που αποτελείται από τέσσερα ξεχωριστά αρχεία CMYK Postscript σε πλήρη ανάλυση, μαζί με ένα πέμπτο αρχείο EPS master για την τοποθέτηση. Xρησιμοποιείται για ένθεση “ξεγυριστών” εικόνων σε αρχεία Postscript που παράγουν τα προγράμματα DTP όπως το Pagemaker και το Quark XPress.
Density range	Εύρος Πυκνότητας. Η μέγιστη πυκνότητα που μπορεί να σκανάρει ένα slide scanner. Όσο μεγαλύτερη είναι τόσο καλύτερα αποδίδονται οι λεπτομέρειες στις σκιερές περιοχές των διαφανειών. Για καλή ποιότητα η Dmax πρέπει οπωσδήποτε να υπερβαίνει το 2,4D. Τα πιο ακριβά scanner  με CCD φθάνουν ως Dmax 4.0. Ta scanner με φωτοπολλαπλασιαστές λόγω διαφορετικής αρχής λειτουργίας αποδίδουν και με χαμηλότερο Dmax.
Descreen	Αφαίρεση του moire δηλ. των έντονων φαινομένων ψαροκόκκαλου ή άλλων ενοχλητικών pattern που παρατηρούνται στο σκανάρισμα λιθογραφικών εικόνων. Επιτυγχάνεται με μείωση του νεταρίσματος ή μερικές φορές με ολοκληρωτική ανασύσταση της εικόνας με ειδικούς αλγορίθμους.
Dichroic Mirror	Διχροϊκός καθρέπτης. Ειδικό φίλτρο αποκοπής που ανακλά ένα συγκεκριμένο τμήμα του ορατού φάσματος και επιτρέπει τη διέλευση της υπόλοιπης ακτινοβολίας. Χρησιμοποιείται στα scanner για το διαχωρισμό της ακτινοβολίας της φωτεινής πηγής στις χρωματικές συνιστώσες του προσθετικού συστήματος RGB.
DIN	Προδιαγραφή ποιότητας σύμφωνα με τα στάνταρ Deutche Industrie Norm. Σε μονάδες DIN εκφράζεται η ισοδύναμη ευαισθησία του αισθητήρα CCD. Πρόκειται για λογαριθμική κλίμακα, δηλ. διπλασιάζεται, αν προσθέσουμε τον αριθμό 3.
Dmax	To σημείο μέγιστης πυκνότητας (αδιαφάνειας) σε μια εικόνα.
Dmin	Το σημείο ελάχιστης πυκνότητας στην εικόνα.
Dot gain.	Κέρδος κουκίδας. H επίδραση του μεγέθους των κουκίδων του ράστερ προκειμενου να αντισταθμιστεί η διάχυση του μελανιού κατά την εκτύπωση. Έτσι το dot gain πρέπει να είναι μικρότερο στην τυπoγραφική εκτύπωση παρά σε αλλες μεθόδους (π.χ. dye sublimation). Τέτοιες ρυθμίσεις ενσωματώνονται στα δημοφιλή προγράμματα επεξεργασίας εικόνας και επιδρούν στην μετατροπή των αρχείων RGB σε CMYK.
Downsample.	Υποδειγματοληψία. H μείωση της ανάλυσης μιας εικόνας με αφαίρεση pixel. Πραγματοποιείται με την βοήθεια ειδικών αλγορίθμων.
Drum scanner.	Σαρωτής τυμπάνου. Είδος συσκευής σάρωσης με αισθητήρες τύπου φωτοπολλαπλασιαστή (photomultiplier) στην οποία τα πρωτότυπα επικολλώνται στην εξωτερική κυλινδρική επιφάνεια ενός τυμπάνου.
Dye sublimation.	Μέθοδος εκτύπωσης συνεχούς τόνου (φωτογραφικής ποιότητας) με θερμική εξάχνωση χρωστικών. Θερμικά στοιχεία χρησιμοποιούνται για να μεταφέρουν χρωστικές από μια ταινία (ribbon) σε ειδικό χαρτί. Tυπώνει σε τρία ή τέσσερα περάσματα.
Dynamic range.	Δυναμική περιοχή. To μέγιστο της τονικότητας (το εύρος από τους ανοικτούς ως τους σκούρους τόνους) που ένα μέσο σάρωσης μπορεί να σαρώσει και αντίστοιχα ένας printer μπορεί να εκτυπώσει.
EPS	Encapsulated PostScript. Format αρχείου που οφείλεται στην Adobe. Eίναι συμβατό με DTP προγράμματα και περιέχει ένα preview αρχείο χαμηλής ανάλυσης.
Exposure latitude.	Εύρος έκθεσης. Όρος δανεισμένος από την συμβατική φωτογραφία, αφορά την ιδιότητα του φιλμ να “ανέχεται” σφάλματα υπο/υπερέκθεσης, διατηρώντας αποδεκτή απόδοση της ωφέλιμης πυκνότητας. Οι αισθητήρες CCD συγχωρούν αποκλίσεις της τάξης των ±2stop, επειδή διαθέτουν πολύ ικανοποιητικά χαρακτηριστικά δυναμικής περιοχής.
FIlm recorder.	Ψηφιακό εκτυπωτικό μηχάνημα που τυπώνει σε φωτογραφικό φιλμ. Xρησιμοποιεί για την εκτύπωση CRT και οπτικό σύστημα ή laser.
Flatbed scanner.	Σαρωτής όπου τα πρωτότυπα τοποθετούνται σε επίπεδη επιφάνεια. Η κεφαλή με τη φωτιστική πηγή και τον αισθητήρα CCD τοποθετούνται σε κινούμενο φορέα.
Gamma	Η σχέση ανάμεσα σε στοιχεία εισόδου μιας ψηφιοποιημένης εικόνας και στοιχείων απεικόνισης σε μόνιτορ. Ουσιαστικά αναφέρεται στο κοντράστ της απεικόνισης. Επειδή το ανθρώπινο μάτι παρουσιάζει μικρότερη ευαισθησία σε αυξομειώσεις φωτεινότητας σε υψηλά επίπεδα φωτισμού παρά σε χαμηλά και τα μόνιτορ αντιδρούν διαφορετικά, οι διορθώσεις του gamma ακριβώς ρυθμίζουν αυτές τις ασυμβατότητες.
Gamut	Γκάμα. Το σύνολο των τόνων που μπορούν να καταγραφούν ή αναπαραχθούν από συγκεκριμένη συσκευή εισόδου - εξόδου ή χρωστική.
Gigabyte.	Μια μονάδα αυτού του μεγέθους αντιστοιχεί με 1.024Μegabytes ή 1.048,576 kilobytes δεδομένων.
Grey level.	Επίπεδο ή διαβάθμιση του γκρι. H μικρότερη απόκλιση λευκού/ σκούρου σε μια ασπρόμαυρη εικόνα που μπορεί να διακρίνει το ανθρώπινο μάτι. Το μέγιστο είναι 256 επίπεδα (ή σκαλοπάτια) του γκρι.
Greyscale.	Διεθνής όρος που αναφέρεται στις ασπρόμαυρες εικόνες, διακρίνοντας αυτές από τις έγχρωμες ή τις γραμμικές (line art).
Halftone.	Το αντίθετο του contone. Η προσομοίωση συνεχών "φωτογραφικών" τόνων στην τυπογραφική αναπαραγωγή με ραστερ δηλ. με κουκίδες διαφορετικων σχημάτων, χρωμάτων και διάταξης στην επιφάνεια του χαρτιού.
Histogram.	Ιστόγραμμα. Διάγραμμα που απεικονίζει τις τονικές κλίμακες ως σειρά κάθετων γραμμώσεων.
Hue.	Xροιά. To xρώμα ενός αντικειμένου όπως το αντιλαμβάνεται η ανθρώπινη όραση, με βάση τις συνιστώσες του συστήματος RGB.
Indexed color	Eικόνα όχι με φωτορεαλιστική παλέττα χρωμάτων αλλά με ένα κανάλι 8bit χρωματικής πληροφορίας (256 χρώματα). Μερικά προγράμματα επεμβαίνουν στην σύνθεση αυτής της περιορισμένης παλέττας χρωμάτων ώστε να περιλαμβάνει τα συγκεκριμένα χρώματα που κυριαρχούν στην εικόνα.
Ink trapping	Στη λιθογραφική (δηλ. τυπογραφική) αναπαραγωγή, παρατηρούνται προβλήματα στην ενοποίηση των χροιών από τα μελάνια καθώς επικάθονται στο χαρτί με διαδοχικά περάσματα για καθένα από τα χρώματα CMYK. Έτσι η μέγιστη πυκνότητα ελαττώνεται.
Interpolation.	H αύξηση του αριθμού των pixel σε μια ψηφιοποιημένη εικόνα μέσω software και όχι με σάρωση εξ αρχής. Έτσι η πληροφορία που προστίθεται δεν αντιστοιχεί σε πραγματικές λεπτομέρειες στην εικόνα αλλά είναι τεχνητή. Εξυπακούεται λοιπόν ότι η ποιότητα χειροτερεύει αν μεγαλώσουμε με τον τρόπο αυτό την ανάλυση.
ISO ευαισθησία.	Ισοδύναμη ευαισθησία του αισθητήρα CCD σύμφωνα με το πρότυπο (για φιλμ) του Διεθνούς Οργανισμού Τυποποίησης (International Standards Organization).
IT8 κάρτα	Tυποποιημένη κάρτα για τη ρύθμιση Scanner.
JPEG (Joint Photographic Expert Group)	Φορμά συμπιεσμένου φωτογραφικού αρχείου με μεταβλητό λόγο “απωλεστικής” συμπίεσης. Χρησιμοποιείται απ' όλα τα προγράμματα επεξεργασίας εικόνας και διαθέτει συμβατότητα με πλατφόρμα Mac & PC.
Line art	Ή γραμμικό. Αρχείο με βάθος χρώματος 2bit που έχει τη δυνατότητα να καταλαβαίνει μόνο ανάμεσα στο άσπρο και το μαύρο (όπως κάνουν τα λιθογραφικά φιλμ). Στα προγράμματα σάρωσης συνήθως συμπεριλαμβάνεται ρύθμιση για το κατώφλι διαχωρισμού ανάμεσα στους τόνους δηλ. από πιο σημείο και μετά στην κλίμακα του γκρι.
Low Key	To αντίθετο του hi key. Εικόνα στην οποία επικρατούν σκοτεινοί τόνοι.
LUT	Ένας προκαθορισμένος αριθμός χρωμάτων που χρησιμοποιείται σε μια εικόνα.
LZW	Είδος μη απωλεστικής συμπίεσης κατά Lempel - Ziv - Welch. Aποτελεί μέρος του φορμά TIFF.
Magnetoptical	Φορητά αποθηκευτικά συστήματα όπου η διαμόρφωση του ίχνους της πληροφορίας πραγμαοτποιείται με συνδυασμό μαγνητικών και οπτικών σχεδιάσεων.
Matrix	Δεν πρέπει να συγχέεται με τα matrix (πολυζωνικά) συστήματα φωτομέτρησης στις ρεφλέξ μηχανές και τα αντίστοιχα φωτοκύτταρα. Με τον όρο matrix εδώ περιγράφουμε τους μη γραμμικούς αισθητήρες των ψηφιακών φωτογραφικών μηχανών. Πρόκειται για δισδιάστατες διατάξεις με διαφορετικές διαμορφώσεις είτε τυχαίας κατανομής είτε τριπλών διαδοχικών γραμμών με φίλτρα Matrix array
Mired Micro Reciprocal Degree	Kλίμακα χρωματικής θερμοκρασίας βασισμένη στην κλίμακα Kelvin που χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό φίλτρων CC χρωματικής διόρθωσης. Ο αριθμός Mired προκύπτει αν διαιρέσουμε τον σταθερό αριθμό 1.000.000 δια τη χρωματική θερμοκρασία σε Kelvin. Aν αφαιρέσουμε τη θερμοκρασία της φωτιστικής πηγής από την αντίστοιχη του φιλμ ή του αισθητήρα CCD της φωτ. μηχανής προκύπτει το φίλτρο.
Moire	Ανεπιθύμητες διατάξεις pixel με κυματοειδή σχήματα που παρατηρούνται στα σκαναρισμένα από τυπωμένες με ράστερ εικόνες (δηλ. από λιθογραφικές αναπαραγωγές) και ενίοτε σε απεικόνιση monitor. Moυαρέ επίσης γίνεται αντιληπτό όταν δεν είναι σωστές οι συμπτώσεις των φιλμ των διαχωρισμών στο μοντάζ.
MPEG	Motion Picture Expert Group. Είδος συμπίεσης για video, audio και animation.
MTF	Modulation Transfer Function. Είδος μέτρησης που αφορά τις συνδυασμένες επιδόσεις φακού και αισθητήρα. Πραγματοποιείται φωτογραφίζοντας αλλεπάλληλες μαύρες γραμμώσεις που εναλλάσσονται με ίσου πάχους λευκά κενά διαστήματα. Όσο πιο λεπτές γίνονται τόσο περισσότερο υπόκεινται σε φαινόμενα θόλωσης ώστε από ένα σημείο και μετά να μην είναι αντιληπτή η διαφορά γραμμής/λευκού διαστήματος. Η επίδοση MTF είναι ο αριθμός των ζευγών ανά xιλιοστό (lines/mm) που είναι εμφανείς όταν το κοντράστ μειώνεται κατ' ορισμένο ποσοστό.
OCR	Οπτική αναγνώριση χαρακτήρων. Mέθοδος αναγνώρισης κειμένου με ανάλυση των επιμέρους χαρακτήρων ως σχημάτων που συσχετίζονται με συγκεκριμένα αλφαριθμητικά δεδομένα. Προηγείται η σάρωση του κειμένου σε γραμμικό αρχείο.
Optical Resolution	Οπτική ανάλυση. Η πραγματική ανάλυση του αισθητήρα CCD ενός scanner ή ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής, χωρίς τεχνητή επαύξηση μέσω software.
PCMCIA	Στάνταρ για κάρτες επέκτασης φορητών υπολογιστών που οφείλεται σε προδιαγραφές της Personal Computer Memory Card International Association. Aφορά κάρτες μνήμης, δικτύου, fax/modem, σκληρούς δίσκους κλπ.
PICT	Φορμά ψηφιακών εικόνων στην πλατφόρμα Macintosh.
Piezoelectric	Το πιεζοηλεκτρικό φαινόμενο (η διαφορά τάσης σε ένα κρύσταλλο λόγω άσκησης πίεσης) αξιοποιείται σε μερικές φωτογραφικές μηχανές για την ακριβή τοποθέτηση των διατάξεων αισθητήρων CCD.
Pixel	Εικονοστοιχείο. Το ελάχιστο "μόριο" στην ψηφιακή εικόνα. Κάθε αρχείο ψηφιοποιημένης εικόνας αποτελείται από γειτονικά pixel σαν μωσαϊκό, που όταν τα παρατηρούμε από ορισμένη απόσταση δίνουν την εντύπωση του ενοποιημένου ειδώλου.
Plug-in	Υποπρόγραμμα που ενσωματώνεται προαιρετικά σε προγράμματα ανοικτής αρχιτεκτονικής όπως το Photoshop. Τα plug-ins του Photoshop έχουν δημιουργήσει defacto στάνταρ. Παραδείγματα: Kai Power Tools, Alien Skin, Andromeda, After Effects, Eye Candy κλπ.
RAM	Random Access Memory. Μνήμη τυχαίας προσπέλασης. Ολοκληρωμένα κυκλώματα IC με δυνατότητα προσωρινής καταχώρησης δεδομένων που χάνονται όταν διακοπεί η παροχή τάσης. Οι σύγχρονες μνήμες βγαίνουν σε διάφορους τύπους και ταχύτητες. Πιο δημοφιλείς αυτή τη στιγμή είναι οι διαμορφώσεις μνήμης SDRAMσε αρθρώματα DIMM168 επαφών. Μνήμη RAM διαφορετικού τύπου χρησιμοποιούν οι κάρτες οθόνης.
Resampling	Επαναδειγματοληψία. Αύξηση ή μείωση του αριθμού των pixel μιας ψηφιοποιημένης εικόνας. Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να μεγαλώσουμε ή να μικρύνουμε το μέγεθος μιας εικόνας (βλ. Μενού Image Size). Γίνεται με ειδικούς αλγόριθμους που συγκρίνουν τις ομοιότητες ή διαφορές γειτονικών Pixel.
Resolution	Aνάλυση. Εκφράζεται σε pixel π.χ. 150ppi σημαίνει 150 εικονοστοιχεία ανά ίντσα. Όσο αυξάνεται ο αριθμός τόσο περισσότερες λεπτομέρειες μπορεί να αποδώσει η συσκευή.
RGB	Από τα αρχικά Red Green Blue. Εκφράζει το προσθετικό χρωματικό μοντέλο όπου το λευκό προκύπτει από συνδυασμό ίσων ποσοτήτων από τα τρία συγκεκριμένα βασικά χρώματα. Ανάμειξη αυτών των χρωμάτων μπορεί να δώσει όλες τις ενδιάμεσες χροιές στην παλέττα των φυσικών χρωμάτων (έχει βρεθεί ότι μπορεί να είναι μέχρι 16,7 εκ. χροιές). Το σύστημα RGB χρησιμοποιείται στα μόνιτορ. Οι εκτυπωτές αντίθετα εργάζονται στο αφαιρετικό σύστημα CMYK.
RIP	Raster Image Processor. Ειδικό ισχυρό computer ή πρόγραμμα που αναλαμβάνει τη μετατροπή διανυσματικών αρχείων χαμηλότερης ανάλυσης σε υψηλής ανάλυσης αρχεία με κουκκίδες. Τα συναντάμε σε γιγαντοεκτυπωτές inkjet (Large Format Printers) και σε εικονοθέτες (imagesetters) που παράγουν φιλμ διαχωρισμών.
RISC	Reduced Instruction Set Computer. Είδος επεξεργαστή που έχει περιορισμένο σετ εντολών και επιτυγχάνει πολύ γρήγορους χρόνους εκτέλεσης των κύκλων. Τέτοιοι επεξεργαστές είναι της Motorola που χρησιμοποιούνται στα Mac.
ROM	Read Only Memory. Μνήμη μόνο ανάγνωσης. Είδος ολοκληρωμένου κυκλώματος με μόνιμα δεδομένα (που δεν αλλάζουν) ούτε χάνονται με το κλείσιμο της συσκευής.. Τέτοια chip χρησιμοποιεί το BIOS. Παραλλαγή αποτελούν οι μνήμες EEPROM που μπορούν να προγραμματιστούν σε ειδική συσκευή εγγραφής.
S-RAM Static RAM.	Στατική RAM. To πιο ακριβό είδος RAM που χρησιμοποιείται ως μνήμη cache σε επεξεργαστές και παλιότερα σε motherboard ως cache β' επιπέδου.
Screen angle	Στους διαχωρισμούς τετραχρωμίας λαμβάνεται μέριμνα ώστε οι κουκκίδες σε κάθε χρώμα να είναι σε διαφορετική γωνία. Συνήθως το μαύρο είναι στις 45°, το κίτρινο στο 0° και τα άλλα δύο χρώματα στις 15° και 75°.
Screen frequency	Σε μια ραστεροποιημένη εικόνα, είναι ο αριθμός των γραμμών ανά ίντσα. Αποτελείται από κουκκίδες. Η εκτύπωση των περιοδικών ιλουστρασιόν γίνεται στα 150-200ppi.
SCSI	Small Computer System Interface. Πρωτόκολλο επικοινωνίας που εργάζεται ανεξάρτηα από τον επεξεργαστή και απορροφά ελάχιστους πόρους συστήματος. Χρησιμεύει για τη διασύνδεση ως 7 (ή 14 στο Wide SCSI) περιφερειακών σε τοπολογία bus, με τερματική αντίσταση στα άκρα. Οι συσκευές μπορεί να είναι εσωτερικές ή εξωτερικές (scanner, σκληροί δίσκοι, backup, άλλα αποθηκευτικά μέσα π.χ. Zip, Jaz, MO disks, ορισμένοι “βαρείς” εκτυπωτές κλπ.).
Sharpen	Όξυνση. Λειτουργία τονισμού των περιγραμμάτων που αποβλέπει να δοθεί η αίσθηση της μεγαλύτερης ευκρίνειας στις λεπτομέρειες.
Signal to Noise Ratio	Λόγος σήματος προς θόρυβο. Εκφράζει τη σχέση ανάμεσα στην πραγματική "πληροφορία" και  το παρασιτικό χρώμα. Οφείλεται κατά μεγάλο μέρος στη σχεδίαση του ναλογικοψηφιακού μετατροπέα (RAM DAC)
Slot	Υποδοχή για κάρτες επέκτασης. Έχει διαφορετική μορφή στους επιτραπέζιους και τους φορητούς υπολογιστές (notebook). Στους πρώτους υπάρχουν διάφορες τυποποιήσεις για slot, που ακούουν στα ονόματα ISA, PCI, AGP κλπ. Στα notebook υπάρχουν μόνον τα slots PCMCIA II και ΙΙΙ που δέχονται αντίστοιχες κάρτες. Οι κάρτες επέκτασης κάνουν όλες τις εργασίες ανάλογα με τον τύπο τους, μπορεί να αφορούν δί-κτυο Ethernet, ήχο, SCSI controller, modem κλπ.
Supersampling	Yπερδειγματοληψία. Καταγραφή περισσότερων βαθμίδων τονικότητας από την απαιτούμενη για την ρεαλιστική αναπαραγωγή μιας εικόνας. Τα παραπάνω δεδομένα χρησιμοποιούνται για τη μείωση του ηλεκτρομαγνητικού και παρασιτικού θορύβου ή την εξαγωγή περισσότερων λεπτομερειών στα σκιερά σημεία.
SWOP	Προδιαγραφή για τα μελάνια αναπαραγωγής που οφείλεται στην ένωση GATF και περιγράφει πως αναπαράγονται τα χρώματα σε αδιαφανές χαρτί. Yπάρχουν ξεχωριστά στάνταρ SWOP ανάλογα με το χρησιμοποιούμενο στην τυπογραφία είδος χαρτιού ή μελανιού. Στην Ευρώπη αντί για το SWOP υιοθετείται πλατιά η προδιαγραφή Eurostandard.
TFT σκόπευτρο.	Thin-Film-Transistor. Τεχνολογία έγχρωμης οθόνης που αναφέρεται και ως active matrix (ενεργού μήτρας). Σε πολλές ψηφιακές compact αντί για το κλασσικό οπτικό σκόπευτρο ενσωματώνεται μία οθόνη υγρών κρυστάλλων TFT. Η αποικόνιση μπορεί να είναι χαμηλής ανάλυσης, αντιστοιχεί όμως με ακρίβεια στο τελικό κάδρο. Δίνει τη δυνατότητα αναπαραγωγής των αποθηκευμένων στη μνήμη λήψεων.
Thermal transfer	Μέθοδος φωτορεαλιστικής εκτύπωσης - αναφέρεται και ως θερμικός κηρός. Χρησιμοποιούνται μικροθερμικά στοιχεία που προκαλούν με θερμότητα την τήξη ειδικών χρωστικών με βάση το κερί. Οι χρωστικές μεταφέρονται επαφικά σε ειδικό χαρτί ή διαφάνεια. Διαφέρει από την εκτύπωση με θερμική εξάχνωση χρωστικών διότι εδώ οι χρωστικές δεν διαχέονται σε ένα “νέφος” και έτσι μοιάζει με ραστεροποιημένη εκτύπωση.
TIFF	Τag Image File Format. To πιο δημοφιλές και διαδεδομένο φορμά ψηφιοποίησης αρχείων εικόνας. Υποστηρίζεται απ όλα σχεδόν τα προγράμματα επεξεργασίας εικόνας αποτελώντας de facto στάνταρ.
Tone curve	Τονικές καμπύλες. Αναφέρονται και ως καμπύλες gamma. Ενσωματώνονται στα περισσότερα "σοβαρά" προγράμματα επεξεργασίας εικόνας, χρησιμεύοντας στην εύκολη διόρθωση της τονικότητας είτε σε επίπεδο τριχρωμίας RGB και τετραχρωμίας CMYK ή σε επιμέρους χρώματα.
Trapping	Ρυθμίσεις στα αλλεπάλληλα φιλμ των διαχωρισμών CMYK με σκοπό την αποφυγή χρωματικών εκτροπών κατά την τυπογραφική αναπαραγωγή. Τα ανεπιθύμητα φαινόμενα trapping παρατηρούνται διότι το μελάνι δεν απορροφάται ομοιόμορφα από το χαρτί καθώς τυπώνονται το ένα μετά το άλλο τα μελάνια.
Twain	Toolkit Without An Important Name. Πρωτόκολλο που επινοήθηκε με σκοπό την επικοινωνία και τον έλεγχο περιφερειακών όπως scanner, φωτογραφικές μηχανές κ.λπ. κατευθείαν από μια εφαρμογή. Έτσι μπορούμε να εισάγουμε εικόνες στα DTP και Digital Imaging προγράμματα χωρίς να χρειαζόμαστε βοηθητικά προγράμματα.
UCR	Under Color Removal. Αφαίρεση χρώματος. Σύστημα εξισορρόπησης των αναπαραγόμενων εικόνων τετραχρωμίας CMYK όπου με σκοπό να μην "μπουκώσουν" τα σκούρα, αφαιρούνται μεταβλητά ποσοστά των τριών χρωμάτων Cyan, Magenta, Yellow αν το ποσοστό του μαύρου αρκεί.
Unsharp Mask	Φίλτρο τεχνητής επαύξησης της οξύτητας που αυξάνει την υποκειμενική αίσθηση της καθαρότητας της εικόνας τονίζοντας τα περιγράμματα.
White balance	Iσορροπία του λευκού. Αναφέρεται στη δυνατότητα επεμβάσεων στις επιμέρους συνιστώσες μιας ψηφιακής βιντεοκάμερας, φωτογραφικής μηχανής ή μόνιτορ. Μέσω λεπτών διορθώσεων στα επιμέρους χρώματα μπορούμε να βελτιώσουμε τις αποκλίσεις από το ιδανικό λευκό φέρνοντάς το στο επιθυμητό ουδέτερο τόνο, χωρίς νόθες χροιές. Eκτός από την αυτόματη ισορροπία του λευκού, πολλά μοντέλα διαθέτουν χειροκίνητες ρυθμίσεις.
WORM	Aπό τα αρχικά των λέξεων Write Once Read Many. Υποδηλώνει τα εγγράψιμα CD που είναι δυνατόν να γραφτούν μια φορά, μπορούν όμως να δεχτούν άπειρες προσπελάσεις.
WYSIWYG	Aπό τα αρχικά των λέξεων What You See Is What You Get δηλ. ότι βλέπετε, παίρνετε. Υποδηλώνει την άνεση των προγραμμάτων GUI (Graphics User Interface) να προσφέρουν ρεαλιστική απεικόνιση για γραμματοσειρές, εικόνες κλπ. Πολύ χρήσιμο στο DTP.
Raster	Υποδηλώνει την κουκκίδα των διαχωρισμών τετραχρωμίας, δηλ. το μικρότερο ίχνος που μπορεί να καταγραφεί σε μια διαχωρισμένη λιθογραφική εικόνα.
Ηighlight.	Φωτεινό σημείο.
Ιmagesetter.	Eικονοθέτης. Mηχάνημα που καταγράψει ψηφιακά δεδομένα (συνήθως Postscript αρχεία) σε ειδικό μονοχρωματικό φιλμ με σκοπό αυτά τα φιλμ να μεταφερθούν σε λιθογραφικούς τσίγγους. Για έγχρωμες αναπαραγωγές τυπώνονται τέσσερα ανεξάρτητα φιλμ CMYK.

http://www.photo.gr/main.php?showpage1=dlexicon.php

Photography ΄d Cinema Club of Karditsa (LEFKK)
Omirou 2, GR-431 00 KARDITSA, GREECE
tel.: +30 2441026587, 6973438137
url: www.lefkk.gr ............ e-mail: lefkkgr@gmail.com

The assiduity and maintainance site are work of member of club Nikos Maidonis